Η ηθική παρενόχληση ή και εκφοβισμός στην εργασία, είναι ένα φαινόμενο που το ακούμε πια όλο και πιο συχνά. Το αναγνωρίζουμε πιο εύκολα από τα προηγούμενα χρόνια, ίσως λόγω της τάσης των καιρών να αναδεικνύονται, με σκοπό να αντιμετωπιστούν, οποιεσδήποτε επιθέσεις και παθογένειες σε βάρος ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Διαφοροποιείται από αυτό που χρειάζεται κανείς να υποστεί, για να μην χάσει την εργασία του, που είναι δυστυχώς μια ακόμα τάση και της σημερινής εποχής.
Με αυτό το κείμενο πρόθεση είναι να φωτιστούν κάποια στοιχεία του φαινομένου αυτού, και κυρίως να γίνει ένα άνοιγμα στην ψυχολογία της εργασίας και στην δυναμική της ομάδας στους χώρους εργασίας.
Αρχές της δεκαετίας του 1980, Σουηδοί επιστήμονες εντόπισαν το φαινόμενο και το διαφοροποίησαν από το bullying, γιατί σε αντίθεση με το δεύτερο, περιλαμβάνει πιο συγκαλυμμένες ,αλλά βλαβερές για το θύμα ενέργειες. Σιγά σιγά η αναγνώριση του φαινομένου επεκτάθηκε στις προηγμένες χώρες και επικράτησε ο όρος mobbing για την «ταυτοποίηση» του.
Η «ηθική παρενόχληση» λοιπόν, αναφέρεται σε διάφορες μορφές και μεθόδους συστηματικής και συγκαλυμμένης ή μη ψυχολογικής βίας, μεταξύ εργαζομένων, ή μεταξύ προϊστάμενων και υφιστάμενων. Οδηγεί συχνά σε ολοκληρωτική εξάντληση (burn-out) του εργαζόμενου, προκειμένου να εξαναγκαστεί σε παραίτηση.
Χαρακτηριστικές τακτικές των δυναστών σε βάρος των θυμάτων είναι άδικες κατηγορίες, παράλογες απαιτήσεις, κακόβουλη κριτική, απειλές, ταπεινωτικά σχόλια, αποκλεισμός, τοποθέτηση στο «ψυγείο», σε θέση δηλαδή χωρίς καθήκοντα και αντικείμενο εργασίας, στέρηση συστηματικής πληροφόρησης και μέσων που επιτρέπουν την ομαλή εκτέλεση της εργασίας τους.
Τα θύματα μπορεί να είναι ικανά εργαζόμενα άτομα που δεν είναι επιρρεπή στη χειραγώγηση. Μπορεί να είναι εσωστρεφή, ή όχι τόσο δικτυωμένα, ή περιστασιακά ευάλωτα άτομα, που, υπό ειδικές συνθήκες, αδυνατούν να υπερασπιστούν αποτελεσματικά τον εαυτό τους.
Οι θύτες μπορεί να είναι προϊστάμενα ή απλά εργαζόμενα άτομα ικανά ή όχι, με ή χωρίς κοινωνικές δεξιότητες, που κάνουν κατάχρηση εξουσίας και χειρίζονται ανθρώπους και καταστάσεις, είτε με πρόθεση, με σκοπό το προσωπικό όφελος, είτε χωρίς πρόθεση να βλάψουν, λόγω έλλειψης ενσυναίσθησης και εργασιακής συνείδησης.
Η παρενόχληση στην εργασία θίγει την ηθική υπόσταση, προσβάλλει την αξιοπρέπεια και την προσωπικότητα, με σοβαρές συνέπειες στην υγεία, την εργασία και την προσωπική ζωή του ατόμου θύματος. Οι συνέπειες ωστόσο, δεν περιορίζονται στο άτομο, αλλά και στην ομάδα της εταιρείας, του φορέα, του οργανισμού, με σοβαρό κόστος τελικά, στην οικονομία και την παραγωγικότητα τους.
Στην εργασία μας, περνάμε ένα μεγάλο μέρος του χρόνου μας, συχνά και μεγαλύτερο από τον χρόνο που περνάμε με την οικογένεια μας. Είναι λοιπόν, πολύ βασικό να κατανοήσουμε ότι ένα υγιές εργασιακό περιβάλλον προάγει την υγεία και την παραγωγικότητα μας, ενώ ένα εχθρικό εργασιακό περιβάλλον υπονομεύει όχι μόνο την παραγωγικότητα μας αλλά και την υγεία μας. Ας έχουμε λοιπόν μια κριτική ματιά, να αντιλαμβανόμαστε, αν αυτό το περιβάλλον, στο οποίο επενδύουμε τόσο πολύτιμο χρόνο, μπορεί να γίνεται εχθρικό για μας ή για τους συναδέλφους μας. Η ασυνείδητη συμμετοχή μας σε ένα εχθρικό περιβάλλον γίνεται μέρος του προβλήματος.
Μπεμπλιδάκη Χρύσα
Ψυχολόγος- Κλινική Νευροψυχολόγος
Πηγές- Παραπομπές:
https://mentalhealthatwork.gr/domes/kentro-imeras-ypostiriksis-ergazomenon-peiraia
https://efaidnbmnnnibpcajpcglclefindmkaj/https://www.mlsi.gov.cy/mlsi/dli/dliup.nsf/73787EB72135AA80C2257E0C0023A7BB/$file/Egxeiridio_Ergazomenwn.pdf
Comments are closed.