Τα άρθρα σχετικά με το σχολικό εκφοβισμό είναι πολλά και οι συζητήσεις και οι προβληματισμοί σχετικά, ακόμη περισσότερα. Στην ελληνική και διεθνή βιβλιογραφία υπάρχει πληθώρα ορισμών για το τι είναι ο σχολικός εκφοβισμός- bullying. Ο όρος σχολικός εκφοβισµός χρησιµοποιείται για να περιγράψει µια κατάσταση κατά την οποία εκτελείται εσκεµµένη, συστηµατική και επαναλαµβανόµενη επιθετική συµπεριφορά και βία µε σκοπό την επιβολή και την πρόκληση σωµατικού και ψυχικού πόνου σε συµµαθητές από συµµαθητές τους, στα πλαίσια µιας διαπροσωπικής σχέσης που χαρακτηρίζεται από δυσαναλογία εξουσίας, εντός και εκτός σχολείου.
Γενικά ο σχολικός εκφοβισμός μπορεί να περιλαμβάνει:
-Άσκηση φυσικής βίας, χτυπήματα, τσιμπήματα, δαγκωνιές, σπρωξίματα.
-Εσκεμμένο ή συχνό αποκλεισμό μαθητών από κοινωνικές δραστηριότητες, κοινωνική απομόνωση ή αποκλεισμό.
-Σεξουαλική παρενόχληση.
-Χρησιμοποίηση υβριστικών ή περιπαικτικών εκφράσεων, πειράγματα, παρατσούκλια, κοροϊδία.
-Απειλές και εκβιασμό.
-Υβριστικές ή περιπαικτικές εκφράσεις για τη φυλή, την εθνικότητα, τη θρησκεία, την ταυτότητα αναπηρίας, τη σεξουαλική ταυτότητα του θύματος.
-Κλοπές ή και ζημιές στα προσωπικά αντικείμενα του θύματος.
-Επιδιωκόμενη απομάκρυνση των φίλων.
-Διάδοση κακοηθών και ψευδών φημών.
-Ηλεκτρονικό φοβισμό- cyber bullying.
Αποτελεί ένα οµαδικό φαινόµενο, εφόσον δεν αφορά µόνο το/τους µαθητή/ές που εκφοβίζουν και εκείνον/ους που εκφοβίζονται αλλά και όσους τυγχάνει να είναι παρόντες σε αυτά τα περιστατικά, δηλαδή τους παρατηρητές, ή ακόµα και αυτούς που δεν είναι παρόντες αλλά γνωρίζουν ότι συµβαίνουν αυτά τα επαναλαµβανόµενα περιστατικά επιθετικών συμπεριφορών/ βίας, οι οποίοι µπορεί να είναι µαθητές αλλά και ενήλικες, όπως εκπαιδευτικοί ή άλλοι εργαζόµενοι στη σχολική µονάδα ή ακόµα και γονείς. Το φαινόμενο αυτό έχει νοµικές, ψυχολογικές, παιδαγωγικές και κοινωνικές διαστάσεις
Τα παιδιά που βιώνουν εκφοβισμό τραυματίζονται ψυχικά, γεγονός με πολύ σοβαρές συνέπειες σε σωματικό, ψυχικό, γνωστικό και κοινωνικό επίπεδο.
Τα άτομα που ασκούν εκφοβισμό έχουν μεγαλύτερες πιθανότητες να εμφανίσουν αποκλίνουσες, αντικοινωνικές και παραβατικές συμπεριφορές ή ψυχικές διαταραχές.
Τι χρειάζεται να έχουν στο νού τους οι γονείς και να παρατηρούν στα παιδιά τους, αν υπάρχει υποψία, ή για να μπεί η υποψία σχολικού εκφοβισμού- βίας:
-Ανεξήγητες μελανιές, σημάδια στο σώμα, στα ρούχα ή στα αντικείμενα του σχολείου. Χάνει χρήματα ή αντικείμενα στο σχολείο.
-Ξαφνικές, ανεξήγητες αλλαγές συμπεριφοράς στο σπίτι, στο σχολείο, στις δραστηριότητες, στο παιχνίδι. Δεν θέλει να πάει σχολείο.
-Παράπονα για σωματικούς πόνους.
-Άγχος, υπερβολική διέγερση, κλείσιμο στον εαυτό, δεν μιλάει, έντονος φόβος, κλάματα χωρίς σοβαρή αιτία, κακή διάθεση.
-Διαταραχές στον ύπνο, έντονα όνειρα ή εφιάλτες που δεν υπήρχαν πριν.
-Μειωμένη όρεξη ή βουλιμία.
-Προσκόλληση σε γονιό, αποφυγή τρίτων προσώπων.
-Παλινδρόμηση σε προηγούμενο στάδιο ανάπτυξης.
-Πτώση γνωστικών επιδόσεων.
-Παραβατική συμπεριφορά.
Όλα τα παραπάνω, είτε μεμονωμένα, είτε συνδυαστικά, αν συμβαίνουν σε ένα παιδί, με τρόπο που δεν μπορούν να χαρακτηριστούν τυχαία γεγονότα, ενδέχεται να σημαίνουν ότι η σωματική και ψυχική υγεία του παιδιού έχει διαταραχθεί και χρήζουν περαιτέρω διερεύνησης και φροντίδας από τους γονείς.
Μπεμπλιδάκη Χρύσα
Ψυχολόγος- κλινική νευροψυχολόγος.
Comments are closed.