Με αφορμή τον όλο και αυξανόμενο αριθμό εφήβων που εκφράζουν την ανάγκη τους για ψυχολογική υποστήριξη και επικοινωνία, δράττομαι της ευκαιρίας να αναφερθώ στην κατάθλιψη που συναντάμε συχνά στην εφηβική ηλικία. Αυτή εκφράζεται ως μια γενικευμένη ψυχική δυσφορία η οποία επηρεάζει καταλυτικά τον τρόπο που ο/η έφηβος αντιλαμβάνεται τον εαυτό του και τη σύνδεσή του με το περιβάλλον.
Επειδή τα όρια μεταξύ των συμπτωμάτων της εφηβικής κατάθλιψης δεν είναι διακριτά από τα συνήθη χαρακτηριστικά που συνοδεύουν την αναπτυξιακή φάση της εφηβείας, πολλές φορές και ο ίδιος ο έφηβος αλλά και το οικογενειακό περιβάλλον δεν έχει τη δυνατότητα να κάνει αυτό το διαχωρισμό.
Ορισμένοι από τους παράγοντες που επηρεάζουν την εμφάνιση κατάθλιψης στην εφηβεία είναι:
1)Δυσκολία διαχείρισης κρίσεων εφηβικής ηλικίας (συναισθηματικές και ψυχικές αλλαγές, αναζήτηση σεξουαλικής ταυτότητας, δόμηση εικόνας εαυτού, ανάγκη αποδοχής).
2) Τραυματικές εμπειρίες ή στρεσογόνα γεγονότα (διαζύγιο γονέων, απώλεια αγαπημένου προσώπου, συγκρουσιακές οικογενειακές σχέσεις).
3) Δυσλειτουργία στις οικογενειακές σχέσεις, έλλειψη επικοινωνίας και ενσυναίσθησης, προβλήματα επιβίωσης, που ενισχύουν τη συναισθηματική απομόνωση και ανασφάλεια του εφήβου.
4) Το συνεχώς μεταβαλλόμενο και ανασφαλές ευρύτερο κοινωνικοοικονομικό περιβάλλον που προκσλεί σύγχυση τόσο σε ενδοπροσωπικό όσο και στο διαπροσωπικό επίπεδο και αλλάζει τη δυναμική στη διαχείριση καταστάσεων μέσα στην οικογένεια.
Τα συμπτώματα της κατάθλιψης στην εφηβεία διαφέρουν από άτομο σε άτομο ενώ η ένταση και η διάρκεια είναι συνήθως οι παράγοντες που τα διαφοροποιούν από τα συμπτώματα της εφηβείας. Τα κυριότερα από αυτά είναι τα εξής:
1) Προβλήματα στον ύπνο (αυπνίες ή τάση για υπνηλία κατά τη διάρκεια της ημέρας)
2) Προβλήματα στη διατροφή (πολύ συχνά στην εφηβεία παρατηρείται η εμφάνιση διατροφικών διαταραχών ειδικά στα κορίτσια)
3)Έλλειψη κινήτρου, στόχων και ενδιαφερόντων με αποτέλεσμα την κακή σχολική επίδοση αλλά και διακοπή ενασχόλησης με πράγματα που προκαλούν ευχαρίστηση
4)Μόνιμη κούραση, αδυναμία συγκέντρωσης, ανία, αίσθημα ματαιότητας
5)Αισθήματα θυμού, θλίψης, ενοχής, απαξίωσης εαυτού και μόνιμου εκνευρισμού
6)Απομόνωση, αντικοινωνική ακόμα και παραβατική συμπεριφορά
7)Σκέψεις ή και απόπειρες αυτοκτονίας (σε πιο σοβαρές περιπτώσεις)
Όταν οι γονείς παρατηρούν κάποια από αυτά τα συμπτώματα να έχουν συνέχεια και σταθερότητα για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα, καλό θα είναι να αναζητήσουν βοήθεια από κάποιον ειδικό ψυχικής υγείας ώστε ο/η έφηβος να ακολουθήσει ατομική ψυχοθεραπεία που θα τον βοηθήσει να αναγνωρίσει, να αντιμετωπίσει και να βελτιώσει τα συναισθήματά του. Η έγκαιρη διάγνωση είναι πολύ σημαντική για την αντιμετώπιση της κατάθλιψης. Πολλές φορές μπορεί να χρειαστεί ταυτόχρονα οικογενειακή ψυχοθεραπεία η οποία θα βοηθήσει στον εντοπισμό των δυσλειτουργιών μέσα στην οικογένεια και τη βελτίωση της σχέσης των μελών της. Τέλος καλό θα ήταν να υπάρχει και συνεργασία με το σχολικό περιβάλλον του παιδιού ώστε να είναι ενήμεροι και να υπάρχει η σωστή διαχείριση του εφήβου από μέρους τους.
Το ενθαρρυντικό είναι, όπως είπαμε και στην αρχή, ότι όλο και συχνότερα οι έφηβοι από μόνοι τους εκφράζουν την επιθυμία και την ανάγκη τους για βοήθεια από κάποιον ειδικό ψυχικής υγείας.
ΕΛΕΝΗ ΓΙΑΛΑΜΑ
ΨΥΧΟΛΟΓΟΣ
Comments are closed.